«Պատահել է, որ կինոդիտման ժամանակ կրակոցներ են հնչել»

Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի նախաձեռնությամբ իրականացվող ավանդական «Կինոաշուն» ազգային կինոյի ամիս» ծրագիրն այս տարի անցկացվում է 7-րդ անգամ։ Հայաստանի բոլոր մարզերում, զորամասերում, բուհերում, սահմանամերձ և հեռավոր գյուղերում (Բերդ, Այգեպար, Կողբ, Կոթի, Խաչիկ, Երասխ, Մովսես, Ագարակ), Երևանի բոլոր համայնքներում ցուցադրվում են հետանկախության շրջանում արտադրված հայկական խաղարկային, վավերագրական, անիմացիոն և մանկական ֆիլմերը։ Ծրագրի մաս է կազմում ինստիտուտներում անցկացվող կինոմրցույթը, որի շրջանակում ուսանողները գրախոսականներ են գրում ներկայացվող ֆիլմերի մասին:

Հայաստանի ազգային կինոկենտրոնի տնօրեն ԳԵՎՈՐԳ ԳԵՎՈՐԳՅԱՆԸ «Իրատեսի» հետ զրույցում ընդգծեց, որ մեկ ամսում մոտ 600 ֆիլմ է ցուցադրվում:

-Մենք ծրագրում ենք ամեն վայրում երեք ցուցադրություն, սակայն պահանջարկը շատ է, համայնքների ղեկավարները, մարզպետարանների մշակույթի վարչությունները խնդրում են, որ ավելացնենք ցուցադրությունները, ինչը, սակայն, մարդկային ռեսուրսների, ֆինանսական ծախսերի հետ է կապված: Կինոկենտրոնի ներկայացուցիչներն աշխատում են առանց վճարի, սակայն բուկլետների տպագրությունը, ճանապարհածախսը, կեցության հարցերն արդեն իսկ ծախսատար են: Տրամադրվող ֆինանսական միջոցներով կարողանում ենք ծրագիրը լիարժեք իրականացնել մեկ ամսվա շրջանակում: Մեզ աջակցում են Երևանի քաղաքապետարանը, մշակույթի նախարարությունը:
-Պարոն Գևորգյան, հեռավոր շրջաններում կինոցուցադրության համար պայմաններ կա՞ն:
-Հիմնականում ցուցադրությունը կազմակերպում ենք դպրոցներում, մշակութային կենտրոններում: Եթե պայմաններ չկան, մեզ հետ շարժական տեխնիկա ենք տանում:
-Ինչո՞վ է պայմանավորված «Կինոաշունի» նկատմամբ հետաքրքրությունը, երբ մեր օրերում կինո-հանդիսատես կապը այնքան էլ ամուր չէ, կարելի է ասել՝ լավ կինոն չունի պահանջարկ:
-Շատ պարզ է, մարզերի բնակչության համար «Կինոաշունը» տոն է: Ֆիլմերի ցուցադրությունից բացի տեղի են ունենում հանդիպումներ հայտնի կինոգործիչների հետ: Ռեժիսորը, դերասանները ամեն տեղ ներկա լինել չեն կարող, որովհետև շուրջ 150 ցուցադրություն է կազմակերպվում, բայց կինոկենտրոնի ներկայացուցիչներն ամեն տեղ լինում են, ներկայացնում ֆիլմերը, պատասխանում հանդիսատեսին հուզող հարցերին: Երևանում համայնքների բնակիչները կինոթատրոն հասնելու խնդիր չունեն, տոմս չեն գնում, տրանսպորտ չեն նստում, ժամային խնդիր չունեն, որովհետև նախապես հարմարեցվում է իրենց ուզած ժամի հետ: Խմբերով, ընտանիքով գնում են կինո նայելու:
-«Կինոաշունի» օրինակից ելնելով, կարող ենք ասել, որ եթե կինոթատրոնները շատ լինեն, կվերականգնվի կինո դիտելու ավանդույթը:
-Բարդ է ասել, երբ քաղաքում մեկ կինոթատրոն էր գործում` «Մոսկվա» կինոթատրոնը, գնացող չկար, հիմա վեցն են, էլի նույն պատկերն է: Թեև «Կինոաշունը» միտված էր նրան, որ այն վայրերում, որտեղ ցուցադրություն էր լինում, օղակներ ստեղծվեին, կինոցանցը վերականգնվեր: Որոշ վայրերում ոգևորվեցին, ցանկություն ունեին սարքեր գնելու, կինոսրահներ ստեղծելու, բայց հետո ոգևորությունը մարեց: Նախ՝ դահլիճ պիտի ունենան, տեխնիկա ձեռք բերեն, պահպանեն ու շահագործեն տեխնիկան, դրանք բոլորը ֆինանսական միջոցներ են պահանջում, իսկ ֆիլմի ցուցադրումից ստացված եկամուտը, իրենց հաշվարկներով, այդ ծախսը չի փակում:
-Շրջկենտրոններում նո՞ւյնպես կինոդահլիճներ չկան:
-Հատուկենտ են: Գյումրիում կա, Վանաձորում, Բերդում:
-Մի առիթով ասացիք, որ «Կինոաշունը» աշխարհի ամենալավ ծրագիրն է: Այլ երկրներում անվճար ֆիլմեր ցուցադրելու ծրագիր կա՞. այլ կերպ ձևակերպեմ հարցս `նախատիպ կամ քույր փառատոն ունի՞ «Կինոաշունը»:
-Ֆրանսիայում «Ամենակարճ ցերեկը» փառատոնի շրջանակում մեկ շաբաթ շարունակ երկրով մեկ ֆրանսիական ֆիլմեր են ցուցադրվում: Որոշ երկրներ, այդ թվում՝ Հայաստանը, միացել են փառատոնին: Բայց մենք փորձեցինք ֆրանսիականին զուգահեռ մեր ֆիլմերից էլ ցուցադրել: Չգիտեմ որևէ տեղ կա՞ նման ավանդույթ, որ ամբողջ երկրով մեկ անվճար ֆիլմեր ցուցադրեն: Ֆիլմերը հիմնականում կոմերցիոն են: Պրոդյուսերներին անվճար ցուցադրությունները ձեռնտու չեն, իսկ պետությունը երևի նման հնարավորություն չի ընձեռում:
-Ի՞նչ եք կարծում, եթե մեր երկրում վերականգնվի կինո նայելու մշակույթը, «Կինոաշունի» կարիքը չի՞ զգացվի:
-Կինո նայելու մշակույթը կվերականգնվի, եթե վերականգնվի կինոցանցը: Ժամանակին 60-ից ավելի կինոթատրոն կար, միայն 33-ը` Երևանում: Ֆիլմի տոմս ձեռք բերելու համար հերթ պիտի կանգնեիր կամ ծանոթ ունենայիր և «ձեռքի վրայից» գնեիր: Կինոթատրոնները լեփլեցուն էին նաև մարզերում, շրջաններում: Կինոն բոլորի էության մեջ էր: Եթե որևէ կինո էր «գալիս», պիտի անպայման նայեիր: Եթե Նորքում էիր ապրում ու մոտակա կինոթատրոնում չէր հաջողվում էկրան բարձրացած ֆիլմը դիտել, զանգում, տեղականում էիր՝ որտեղ կա ցուցադրություն, որ հասցնեիր դիտել: «Կինոաշունը» փորձում է բացը լրացնել, բայց դա շատ քիչ է: Մի ամիս է տևում մեր առաքելությունը, ավելին անել դեռ չենք կարողանում:
-Որքա՞ն ժամանակ է, որ կինոն սահմանապահ բնակավայրեր է հասնում:
-Առաջին չորս տարիներին ծրագիրը ներառում էր շրջկենտրոնները: Վերջին երեք տարիներին գնալով ավելացնում ենք կինոդիտումները սահմանապահ գյուղերում, զորամասերում: Ասեմ, որ մեկամսյակով չենք սահմանափակվում, տարվա ընթացքում նույնպես գնում ենք մարզեր: Պաշտպանության նախարարության հետ ծրագիր ունենք, պարբերաբար լինում ենք զորամասերում, ֆիլմեր ենք ցույց տալիս, ֆիլմադարաններ ենք ստեղծում, որ հնարավորութուն ունենան հետո էլ ֆիլմերը նայելու:
-Կինոդիտումը զուգորդվում է հարմարավետ միջավայրի, տաք, գունագեղ դահլիճի հետ: Տվյալ դեպքում հարմարավետության մասին խոսք լինել չի կարող: Իսկ որքա՞ն է անվտանգ սահմանին մոտ գյուղում մեկտեղ հավաքվելն ու կինոդիտում կազմակերպելը:
-Անվտանգ չէ: Կրակոցների տակ ֆիլմ ենք ցուցադրում: Պատահել է, որ ցուցադրության ժամանակ կրակոցներ են հնչել: Շարժական տեխնիկան փորձում ենք այնպես տեղադրել, որ տեսանելի չլինի հակառակորդին:
-Դպրոցների շենքային պայմանների մասին ի՞նչ կասեք:
-Դա մեր ոլորտը չէ, չեմ ուզում անդրադառնալ այդ խնդրին: Կասեմ, որ դպրոցներում շատ տխուր է պատկերը, երեխաները քիչ են, տեղեր կան առաջին դասարաններ չեն բացվել:
-Այնուամենայնիվ, կինոյին սպասում են:
-Մեզ անասելի ջերմությամբ ու երախտագիտությամբ են ընդունում: Մարդիկ կարոտ են, սպասում են լավ բաներին:

Զրուցեց Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆԸ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ